Ignacy Jan Paderewski (1860 – 1941), artysta, kompozytor, pianista, dyplomata, polityk. Jeden z wybitniejszych osobistości swojego okresu.
Ignacy Jan Paderewski urodził się w Kuryłówce na Podolu 6 listopada 1860 r., w rodzinie kultywującej tradycje patriotyczne polskich powstań narodowych: listopadowego i styczniowego. Ojciec przyszłego pianisty i kompozytora był szlachcicem, ród Paderewskich, pieczętujący się herbem Jelita, wywodził się z miejscowości Padarewo na Podlasiu.
Pochodzę z niezamożnej starej szlacheckiej rodziny. Takich rodzin w dawnej Polsce było wiele tysięcy
pisał o swojej rodzinie Paderewski
W 1872 r. rozpoczął studia w Instytucie Muzycznym w Warszawie. Po uzyskaniu dyplomu w 1878 r. pozostał w Instytucie jako nauczyciel gry na fortepianie. W wieku 20 lat poślubił Antoninę Korsakównę, która w niespełna rok, tuż po narodzinach ich syna Alfreda, zmarła. Od 1881 r. kontynuował studia w Berlinie, a następnie w Wiedniu.
Decydującym dla kariery artystycznej Paderewskiego był debiut w Paryżu. 3 marca 1888 r. w paryskiej Sali Erarda dał koncert, który okrzyknięto „sensacją sezonu”. Po nim Paderewskiego zaczęto nazywać „lwem Paryża”, okrzyknięto go też „drugim Chopinem”.
Początek jego działalności polityczno-społecznej wiążę się z odsłonięciem w 1910 r. w Krakowie Pomnika Grunwaldzkiego, którego był fundatorem. W czasie I wojny światowej działał w Generalnym Komitecie Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, który został założony przez innego wybitnego Polaka – Henryka Sienkiewicza.
Kolejnym ważnym momentem w jego życiu był wyjazd w 1915 roku do USA, gdzie prowadził bardzo aktywną działalność na rzecz niepodległości Polski. Zorganizował ponad 300 spotkań połączonych z koncertami. W styczniu 1917 r. przygotował memoriał dotyczący Polski i jej historii, z uzasadnieniem odbudowy jej niepodległości. Występował z przemówieniami, m.in. w kręgu Polonii amerykańskiej, apelując o pomoc dla kraju i utworzenie polskiej armii walczącej po stronie aliantów. Odegrał ogromną rolę w pozyskaniu Polonii amerykańskiej dla stanowiska prokoalicyjnego, które zaowocowało blisko 30 tys. ochotników, którzy z USA dotarli do Armii Polskiej we Francji.
28 sierpnia 1917 r. wszedł w skład Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu, zostając jego przedstawicielem w Stanach Zjednoczonych.
11 listopada 1918 r. Paderewski podjął decyzję o powrocie do Polski, by po otrzymaniu poparcia prezydenta Stanów Zjednoczonych i przywódców europejskich utworzyć rząd polski. Poprzez Gdańsk i Poznań (co w Wielkopolsce stało się impulsem do wybuchu powstania) 1 stycznia 1919 r. przybył do Warszawy. Witany przez 300 tysięcy osób, w przemówieniu podkreślił, że nie należy do żadnego stronnictwa:.
Stronnictwo powinno być jedno – Polska, i temu jedynemu służyć będę do śmierci. Żadne stronnictwo z osobna nie odbuduje ojczyzny – odbudują ją wszyscy, a podstawa główna to robotnik i lud.
podkreślał
25 stycznia 1919 r., jako premier poprowadził pierwsze posiedzenie swojego gabinetu, w którym pełnił również funkcję ministra spraw zagranicznych. Wobec coraz bardziej brutalnych ataków opozycji Paderewski ostatecznie zgłosił dymisję gabinetu i z początkiem 1920 r. na zawsze opuścił Polskę.
Po wybuchu drugiej wojny światowej objął przewodnictwo powstałej w grudniu 1939 r. we Francji Rady Narodowej RP 23 stycznia 1940 r. przemawiał na jej inauguracyjnym posiedzeniu, kończąc swój wywód słowami:
,,Nie zginie Polska, Bracia nasi umęczeni, nie zginie, lecz żyć będzie po wieki wieków w potędze i chwale dla Was, dla nas i dla całej ludzkości.
I.J. Paderewski
Zmarł 29 czerwca 1941 r. w Nowym Jorku. Pochowano go na cmentarzu wojskowym Arlington w Waszyngtonie. W 1992 r. jego prochy zostały sprowadzone do Polski i złożone w Archikatedrze św. Jana w Warszawie.
